Successful Rose Farming Earns in Lakh’s | Success Stories
हर्षदा सोनार या सुमारे आठ वर्षांपूर्वी पुण्यातील एका प्रतिष्ठित कंपनीमध्ये मानव संसाधन व्यवस्थापक म्हणजे एचआर म्हणून कार्यरत होत्या. त्यावेळी, नोकरीच्या निमित्ताने रोजच्या प्रवासादरम्यान त्यांच्या नजरेस विक्रेत्यांकडे दिसणारी विविध रंगांची गुलाबाची फुले सतत येत असत. या फुलांच्या सौंदर्याने त्यांना भुरळ घातली आणि हळूहळू त्यांचं गुलाबाच्या फुलांप्रती असणारे आकर्षण वाढत गेलं. गुलाबाचं नैसर्गिक सौंदर्य, त्याचा गंध आणि त्याच्या मागणीमुळे हर्षदाताईंच्या मनात गुलाबशेतीबाबत अधिक जाणून घेण्याची उत्सुकता निर्माण झाली.
फुलांची लागवड असेल, त्याच्या संवर्धनाची प्रक्रिया, आणि काढणीपर्यंतच्या प्रत्येक टप्प्याबद्दल त्यांना जाणून घेण्याची तीव्र इच्छा झाली. या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे मिळवण्यासाठी प्रथम त्यांनी इंटरनेटचा आधार घेतला. गुगलच्या साहाय्याने त्यांनी गुलाब लागवडीसंबंधी सखोल अभ्यास करण्यास सुरुवात केली. त्यानंतर गुलाबाच्या विविध प्रकारांपासून ते त्यासाठी लागणाऱ्या हवामान, जमिनीचे पोत, खतांचे प्रकार, पाणी व्यवस्थापन याविषयी त्यांनी माहिती गोळा केली. अशाप्रकारे, हर्षदाताईंनी आपल्या स्वप्नाला आकार देण्यासाठी पहिलं पाऊल उचललं इंटरनेट च्या माध्यामतून.
त्यांना त्यांच्या या प्रवासात आलेले अडथळे, त्यावर त्यांनी शोधलेले उपाय, आणि नोकरी सोडून गुलाबशेतीचा स्वीकार करत त्यांनी साधलेल्या यशाचं हे सुंदर उदाहरण आहे.
Rose Farming: गुलाब शेतीचा प्रेरणादायी प्रवास जाणून घेवुयात.
फेब्रुवारी महिना आला की, प्रत्येकाच्या मनात प्रेमाचे प्रतीक असलेला व्हॅलेंटाईन वीक जिवंत होतो. या आठवड्यात प्रेमाचे प्रतीक म्हणून सर्वांच्या नजरेसमोर येतात ती रंगीबेरंगी, मनमोहक आणि ताज्या गुलाबांची फुले. मात्र, या सुंदर फुलांमागे दडलेला परिश्रम, मेहनत आणि धीर फारच कमी लोकांच्या लक्षात येतो. गुलाबाची एक फुलं तयार होण्यासाठी किती दिवस लागतात, त्यासाठी किती लोकांचा घाम गाळावा लागतो आणि गुलाब शेतीच्या प्रत्येक टप्प्यात कोणकोणत्या अडचणींचा सामना करावा लागतो, याचा विचार फार थोडेच लोक करतात.
अशा गुलाब शेतीच्या विचारांनी प्रेरित झालेल्या एका महिलेला गुलाब फुलांनी तिचं आयुष्य बदलायला भाग पाडलं. या आकर्षणातून त्या महिलेला गुलाब शेतीकडे वळण्याची स्फूर्ती मिळाली, इतकी की तिला तिची प्रतिष्ठित, चांगल्या पगाराची नोकरीसुद्धा सोडावी लागली. त्या महिलेचं नाव आहे हर्षदा सोनार, पुण्यातील एक बुद्धिमान आणि जिद्दी व्यक्तिमत्त्व.
हर्षदा सोनार यांनी एका प्रसिद्ध कंपनीत मानव संसाधन (एचआर) विभागात काम करताना एक स्थिर आणि यशस्वी करिअर घडवलं होतं. मात्र, त्यांच्या मनात गुलाब शेतीबाबतची आवड आणि स्वप्न यामुळे त्यांनी जीवनाचा वेगळा मार्ग स्वीकारण्याचा धाडसी निर्णय घेतला. फुलांच्या सौंदर्याने प्रभावित होऊन, त्यांनी गुलाब शेती करण्यासाठी नोकरीचा त्याग केला आणि आपल्या जीवनात एक नवी सुरुवात केली.
गुलाब शेतीच्या या प्रवासात त्यांनी अनेक अडचणींचा सामना केला, नव्या गोष्टी शिकल्या आणि गुलाब शेतीच्या प्रत्येक पायरीवर नवीन अनुभव घेतले. फुलांच्या लागवडीपासून ते त्या फुलांचं संगोपन, देखभाल आणि शेवटी त्या फुलांची बाजारात विक्री करण्यापर्यंतच्या प्रत्येक टप्प्याचा अभ्यास करून त्यांनी स्वतःचं वेगळं स्थान निर्माण करून दाखवल ते हि नवीन क्षेत्रात.
तर चला, हर्षदा सोनार यांच्या गुलाब शेतीच्या प्रेरणादायी प्रवासाबद्दल अधिक जाणून घेऊया आणि कशाप्रकारे त्यांनी गुलाब शेतीतून एक नवीन ओळख निर्माण केली, हे पाहूयात .
फक्त २० गुंठ्यांपासून गुलाब शेतीची यशस्वी सुरुवात
गुलाब शेतीबाबत सखोल माहिती मिळवल्यानंतर, हर्षदा सोनार यांनी शिक्रापूर येथे वीस गुंठे जागेत पॉलिहाऊस भाड्याने घेऊन आपल्या शेतीचा प्रवास सुरू केला. सुरुवातीला शेतीशी संबंधित कोणताही अनुभव नसल्याने त्यांना अनेक आव्हाने आणि अडचणींचा सामना करावा लागला. या क्षेत्रात नवीन असल्यामुळे प्रत्येक गोष्टीसाठी त्यांना तज्ञांची मदत घ्यावी लागली. शेतीतील प्रत्येक पायरी समजून घेण्यासाठी आणि अंमलात आणण्यासाठी त्यांनी मोठ्या जिद्दीने आणि चिकाटीने मेहनत केली.
प्रारंभी, कामगारसुद्धा नव्यानेच या कामात होते, त्यामुळे त्यांना प्रशिक्षित करतानाच हर्षदाताई स्वतःही त्यांच्यासोबत काम करून शिकत गेल्या. खत देण्यापासून ते किटकनाशक आणि इतर आवश्यक औषधांची फवारणी कशी करायची, याबाबत त्यांनी तज्ञांकडून मार्गदर्शन घेतलं. झाडांचे कटींग, बेडींग करण्याच्या पद्धती, पाण्याचे योग्य व्यवस्थापन, आणि गुलाब लागवडीसाठी लागणाऱ्या आदर्श हवामानाची काळजी कशी घ्यायची, यावर त्यांनी विशेष भर दिला.
याशिवाय, शेतीत येणाऱ्या समस्यांवर तोडगा काढण्यासाठी त्यांनी नेहमीच बारकाईने निरीक्षण केलं. झाडांवर होणाऱ्या किडींची लागण रोखण्यासाठी आणि उत्पादनाची गुणवत्ता टिकवण्यासाठी त्यांनी कधीही कोणत्याही कामात हलगर्जीपणा केला नाही. शेतीविषयक काहीही अनुभव नसतानाही, त्यांनी प्रत्येक लहानसहान गोष्ट काळजीपूर्वक शिकून घेतली आणि स्वतः त्या गोष्टी अंमलात आणल्या.
शेतीची उत्तम योजना आखत, प्रत्येक प्रक्रियेत काटेकोरपणे लक्ष घालून त्यांनी आपल्या गुलाब शेतीचं व्यवस्थापन यशस्वीपणे उभं केलं. त्यांच्या परिश्रम, चिकाटी, आणि दृढनिश्चयामुळे सुरुवातीच्या अडचणींवर मात करत त्यांनी गुलाब शेतीमध्ये उल्लेखनीय प्रगती साधली. ही सुरुवात फक्त त्यांच्या यशाची पहिली पायरी ठरली.
गुलाब शेतीतील नियोजन आणि उत्पन्नाचे गणित
गुलाबाच्या शेतीत नियोजन हा यशाचा मुख्य आधार आहे. एकदा गुलाबाचं फुल तोडलं की त्या जागेवर दुसरं फुल तयार होण्यासाठी साधारणतः ४० दिवस लागतात. या कालावधीचा विचार करून हर्षदा सोनार त्यांच्या शेतीसाठी लग्नसराई, दिवाळी, व्हॅलेंटाईन वीक अशा विविध हंगामांचे नियोजन करतात. त्या वातावरणाचा बारकाईने अभ्यास करून झाडांचे कटींग, बेंडींग, क्लीपींग यासारख्या प्रक्रिया करत असतात. खतांचा डोस कमी-जास्त करणे, फवारणीचे योग्य प्रमाण आणि वेळ याचेही नियोजन त्या हवामानाचा अंदाज घेऊन करतात.
उत्पन्न आणि खर्चाचे व्यवस्थापन
हर्षदाताईंनी शिक्रापूर येथे २० गुंठ्यांवर पॉलिहाऊस शेतीची सुरुवात केली. पहिल्या चार वर्षांच्या यशस्वी प्रवासानंतर, कोरोनाच्या काळानंतर त्यांनी खेड-शिवापूर येथे एक एकर पॉलिहाऊस घेतलं आणि गेल्या तीन वर्षांपासून तेथे शेती करत आहेत. पॉलिहाऊससाठी त्या दरमहा ३० हजार रुपयांचं भाडं देतात. कामगारांचे पगार, खतं, कीटकनाशकं आणि इतर खर्च यामुळे दरमहा ८५ ते ९० हजार रुपये खर्च होतो.
उत्पन्नाचा विचार केला तर, विविध फुलांच्या हंगामात चढ-उतार असला तरी, हर्षदाताईंच्या गुलाब शेतीतून सरासरी दरमहा १ लाख २५ हजार रुपयांपर्यंत उत्पन्न होतं. फुलांच्या दर्जाची गुणवत्ता कायम राखल्यामुळे त्यांच्या फुलांना पुण्याच्या होलसेल मार्केटमध्ये नेहमीच चांगला दर मिळतो. काही ग्राहकांना थेट फुलं पुरवल्या जातात, तर काही ऑर्डर बुके आणि डेकोरेशनसाठी स्वीकारल्या जातात.
गुलाबाच्या विक्रीतील दर आणि मागणी
गुलाबाच्या फुलांचे दर हे आवक आणि मागणी यावर अवलंबून असतात. २० फुलांचा एक बंच तयार होतो, ज्याची किंमत कमीतकमी ३० रुपये तर जास्तीत जास्त ३०० रुपयेपर्यंत जाते. पॉलिहाऊसमधून दररोज सुमारे ८०० ते १२०० फुलांची काढणी केली जाते. गणपती उत्सवापासून ते व्हॅलेंटाईन वीकपर्यंत गुलाबाला चांगली मागणी असते. या काळात फुलांचे दरही वाढतात. इतर हंगामात मागणी कमी असल्याने दर कमी असतात, यामुळे हर्षदाताई शेतीतील खर्चाचा आणि उत्पादनाचा ताळमेळ साधत राहतात.
शेतीतील सुधारणा आणि खर्च कमी करण्यासाठी सेंद्रिय पद्धती
हर्षदाताईंच्या मते, शेतकऱ्यांनी मार्केटमधील दराचा अभ्यास करून आपले उत्पादन वाढवले किंवा कमी केले पाहिजे. तसंच, शेतीशी संबंधित प्रत्येक खर्चावर नियंत्रण ठेवले पाहिजे. सेंद्रिय खतांचा वापर केल्यास खर्चात कपात होऊ शकते, शिवाय उत्पादनाची गुणवत्ता टिकवून ठेवता येते. या उपायांमुळे शेतीतील नुकसान कमी करता येतं, असं हर्षदाताई ठामपणे सांगतात.
व्हॅलेंटाईन वीकमध्ये गुलाबांची खास मागणी
प्रेमाचा प्रतीक असलेला व्हॅलेंटाईन वीक गुलाब शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी ठरतो. जानेवारीच्या शेवटच्या आठवड्यातूनच गुलाबाला चांगली मागणी मिळायला सुरुवात होते. ७ ते १४ फेब्रुवारी दरम्यान हा हंगाम सर्वोच्च स्तरावर पोहोचतो, जिथे गुलाबांना चांगला दर मिळतो. या काळात फुलांची गुणवत्ता आणि पुरवठ्याचं व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने केल्यास शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक लाभ मिळतो.
गुलाब शेतीतील हा प्रवास केवळ कष्टांचा नसून तंत्रज्ञान, नियोजन आणि मेहनतीच्या योग्य समतोलाचा आदर्श आहे.
गुलाब शेतीसाठी उपयुक्त काही लिंक्स येथे दिल्या आहेत, ज्या तुम्हाला गुलाब शेतीच्या पद्धती, तंत्रज्ञान, आणि व्यवस्थापनाबाबत माहिती देतील. Rose farming training
- राष्ट्रीय बागायत संचालनालय (National Horticulture Board)
https://nhb.gov.in
गुलाब शेती आणि अन्य बागायती पिकांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे, अनुदान, व योजना याबाबत माहिती. - कृषी विज्ञान केंद्र (Krishi Vigyan Kendra)
https://kvk.icar.gov.in
कृषी संशोधन आणि तांत्रिक सहाय्यासाठी महत्वाची वेबसाईट, येथे गुलाब शेतीसाठी स्थानिक पातळीवर मार्गदर्शन मिळेल. - इफको (IFFCO) कृषी पोर्टल.
https://www.iffcobazar.in
खतांचे प्रकार, फवारणीच्या पद्धती, आणि इतर गुलाब शेतीसाठी उपयुक्त अशी माहिती येथे मिळेल. - अग्रोस्टार्टअप आणि ग्रामीण उद्योजकता मार्गदर्शन (Agri-Entrepreneurship)
https://agricoop.nic.in
भारत सरकारच्या कृषी मंत्रालयाकडून उपलब्ध कृषी व्यवसायासाठी अनुदान योजना आणि मदत. - ग्लोबल रोज रिसर्च अँड ब्रीडिंग (Global Rose Research)
http://worldrose.org
गुलाबाच्या विविध प्रजाती, लागवड तंत्र, आणि जागतिक संशोधनाबाबत माहिती. - यूट्यूब चॅनेल्स आणि व्हिडिओ मार्गदर्शन
ग्रामीण शेती यूट्यूब चॅनल: https://www.youtube.com/channel/UCagriculture
Indian Farming Techniques: विविध फुल शेतीसंबंधी व्हिडिओ मार्गदर्शन.
- ऑनलाइन शेतकी साहित्य खरेदीसाठी पोर्टल्स
- पॉलीहाऊस शेतीसाठी माहिती आणि उत्पादने
https://polyhousefarming.com
पॉलीहाऊस तयार करणे, खर्च, फायदे, आणि तंत्रज्ञानासाठी उपयुक्त स्रोत.
वरील लिंक्सद्वारे तुम्हाला गुलाब शेतीत लागणारे सर्व मार्गदर्शन, माहिती, आणि तांत्रिक साहाय्य मिळेल.
निष्कर्ष | Successful Rose Farming Earns in Lakh’s
Successful Rose Farming Earns in Lakh’s | पारंपरिक शेतीला बाजूला सारून शेतीची पार्श्वभूमी नसताना गुलाबशेतीतून लाखोंचं उत्पन्न मिळवणाऱ्या पुण्याच्या हर्षदाताई, आम्ही तुम्हाला परिपूर्ण माहिती देण्याचा प्रयत्न केला आहे, असा हा परिपूर्ण लेख आम्ही तुमच्यासाठी सादर करत आहोत तो तुम्ही शेवटपर्यंत वाचल्याबद्दल तुमचे मनापासून धन्यवाद।
पुढील लेख देखील वाचावेत!
Home solar power generation new technology आता घरातच वीजनिर्मिती होणार ! नवीन सोलर सेल तंत्रज्ञान आले, जाणून घ्या तपशील.
SIP Mutual Fund Calculator 2024 केवळ 1000 रुपयांच्या मासिक TOP 10 SIP मध्ये गुंतवा व कमवा 3 कोटी - जाणून घ्या कसे.
शेतकऱ्यानच्या फायद्या साठी वाचा. किसान सन्मान निधी योजना
आपल्या लाडक्या लेकीच्या उज्वल भविष्यासाठी जाणून घ्या सुकन्या समृद्धी योजना
Drone Subsidy Scheme in 2024 केंद्र पुरस्कृत कृषी यांत्रिकीकरण उप अभियान: ड्रोन अनुदान योजना
महिलांना व्यवसाय स्थापन करण्यासाठी प्रोत्साहन पर योजना म्हणजेच महिला समृद्धी कर्ज योजना, अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा.
आपल्याला आपल्या हक्काचे घर मिळणार रमाई आवास घरकुल योजना अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा.
मुलीच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी शासन घेऊन आले आहे लेक लाडकी योजना.
Best Home Insurance Policies in 2024 सर्वोत्तम होम इन्शुरन्स योजना निवडण्याबाबत संपूर्ण मार्गदर्शन
Tractor Anudan Yojana apply Online 2024 ट्रॅक्टर अनुदान योजना 2024 अर्ज प्रक्रिया – सविस्तर मार्गदर्शन