Gav Namuna 6:गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) विषयीची संपूर्णतः माहिती !
गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) विषयीची संपूर्णतः माहिती !
फेरफारांच्या नोंदवहीला “हक्काचे पत्रक” किंवा “फेरफार रजिस्टर” असे म्हटले जाते, ज्यात जमिनीशी संबंधित बदल नोंदवले असतात. जमिनीच्या अभिलेखात सातत्य ठेवण्यासाठी, कोणत्याही जमिनीच्या हक्कामध्ये बदल करण्यासाठी सक्षम अधिकाऱ्याची परवानगी आवश्यक असते. तसेच, झालेला कायदेशीर बदल गाव दफ्तरी योग्य प्रक्रियेनुसार नोंदविणे देखील तेवढेच महत्वाचे असते. महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम १९६६ अंतर्गत कलम १४७ ते १५९ हे फेरफार नोंदीसंबंधी अतिशय महत्वाचे आहेत. या कलमांचा अभ्यास करणे गरजेचे आहे, कारण ते फेरफार प्रक्रियेतील नियम आणि अटी स्पष्ट करतात.
गाव नमुना ६ (फेरफारांची नोंदवही) Gav Namuna 6 (Ferfar Nondvahi) :-
गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) म्हणजे जमिनीच्या मालकी हक्कांमध्ये बदल झाल्यास त्याची नोंद करण्यासाठी वापरली जाणारी एक महत्त्वाची नोंदवही आहे. महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता १९६६ च्या कलम १५४ नुसार, वारस हक्क किंवा इतर कोणत्याही प्रकारच्या हक्कांत बदल झाल्यास, संबंधित व्यक्तीने तीन महिन्यांच्या आतमध्ये गाव कामगार तलाठी यांना कळवणे आवश्यक आहे. जर ही माहिती वेळेवर दिली नाही तर संबंधित व्यक्तीला दंड भरावा लागू शकतो.
२०१४ मध्ये झालेल्या दुरुस्तीमुळे, तहसिलदारांना मिळालेल्या नोंदीवर आधारित सूचना मेसेज, इमेल किंवा इतर इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांतून संबंधित व्यक्तींना पाठवावी लागते. या सूचनेनंतर तलाठी तातडीने गाव नमुना ६ मध्ये त्या बदलाची नोंद करतो.
महत्वाचे म्हणजे, कोणत्याही जमिनीच्या मालकी हक्कात फक्त नोंदणीकृत दस्त, वारस हक्क, मृत्यूपत्र किंवा न्यायालयाच्या आदेशानेच बदल होतो. अनोंदणीकृत दस्त किंवा अर्जाद्वारे मालकी हक्कात बदल होत नाही.
गाव नमुना ६ मधील नोंद जरी खोटी असली तरी ती खोटी सिद्ध होईपर्यंत किंवा नवीन नोंद कायदेशीररित्या सादर होईपर्यंत ती नोंद खरी धरली जाते (कलम १५७).
फेरफाराच्या नोंदी करताना जुने फेरफार देखील तपासणे आवश्यक आहे. उदा. जर ‘अ’ ने ‘क’ ला मिळकत विकली असेल, तर ‘अ’ ला मिळकतीवर हक्क कोणत्या फेरफाराने आला होता ते बघणे गरजेचे आहे. यामुळे व्यवहाराची शहानिशा होऊन इतर कोणताही सहधारक असेल तर त्याची परवानगी आवश्यक होती का हे समजेल.[गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi)]
गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi)
गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) मध्ये नोंदी करताना पुढीलप्रमाणे प्रक्रिया करावी:
स्तंभ १:
या स्तंभात नोंदीचा अनुक्रमांक नोंदवावा. अनुक्रमांक १ ते १ लाख या पद्धतीने दिला जातो. जर नोंदी १ लाखाच्या पुढे गेल्या, तर मराठी भाषेतील स्वर आणि व्यंजने वापरून अनुक्रमांक दिले जातात. उदा. अ – १ ते अ – १ लाख, आ – १ ते आ – १ लाख, ज्ञ – १ ते ज्ञ – १ लाख अशा पद्धतीने त्या दिल्या जातात.
स्तंभ २:
या स्तंभात संपादन केलेल्या अधिकाराचे स्वरूप नोंदवावे लागते. यासाठी तीन प्रकारचे तपशील लिहावेत.
- फेरफाराचा दिनांक: तलाठी यांनी नोंद केलेला दिनांक लिहावा लागतो.
- फेरफाराचा प्रकार: प्राप्त झालेल्या दस्तांचा प्रकार तेथे नोंदवावा लागतो.(उदा. खरेदी नोंद, आदेश, बोजा, हक्कसोड दस्त, दुरुस्ती दस्त इत्यादी).
- विवरण/तपशील: प्राप्त दस्तांचा तपशील थोडक्यात लिहावा. दस्त क्रमांक, आदेश क्रमांक, दिनांकासह योग्य प्रकारे नोंदवावा लागतो.
स्तंभ ३:
या स्तंभात ज्या भूमापन क्रमांक किंवा उपविभाग क्रमांकावर परिणाम होणार आहे, त्यांचे क्रमांक लिहावेत. त्याचप्रमाणे प्रभावित क्षेत्राचे मोजमापसुद्धा तुम्हाला येथे नमूद करावे लागते.
स्तंभ ४:
हा स्तंभ तो अधिकार असणाऱ्या अधिकाऱ्याच्या शेऱ्यासाठी राखीव आहे. तलाठ्याने या स्तंभात काही लिहू नये.
Gav Namuna 6:गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) -अंतिम प्रक्रिया:
स्तंभ १ ते ३ लिहून झाल्यानंतर, तलाठ्याने स्तंभ २ मध्ये स्वतःची दिनांकीत स्वाक्षरी करावी. तसेच, तलाठीचे नाव, पद, गावाचे नाव, तालुका आणि जिल्हा लिहावा किंवा त्या माहितीचा शिक्का उमटवावा.
महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, १९६६ च्या कलम १४९, १५०, १५१ नुसार पुढील नियम लागू होतात:
- जर एखाद्या व्यक्तीने जर जमीन किंवा इतर हक्क मिळवले असतील, तर त्याने ते तीन महिन्यांच्या आत तलाठी यांना कळवणे अनिवार्य आहे.
- नोंदणीकृत दस्त किंवा जिल्हाधिकाऱ्यांच्या आदेशावरून हक्क मिळवला असेल, तर तलाठी यांना कळवण्याची गरज त्यावेळी नसते.
- तलाठी यांनी मिळालेल्या हक्कांची माहिती गाव नमुना ६ मध्ये नोंदवणे त्यांना बंधनकारक आहे.
- गाव नमुना ६ मध्ये नोंद घेतल्यानंतर, त्याची प्रत गाव चावडीच्या नोटिस बोर्डवर लावणे देखील तेवढेच आवश्यक आहे.
- संबंधित व्यवहाराची नोटीस (फॉर्म नं ९ मध्ये) व्यवहाराशी संबंधित सर्व व्यक्तींना व्यवहाराच्या वेळी देणे आवश्यक आहे.
- जर एखाद्या व्यक्तीला किंवा व्यक्ती समूहाला व्यवहाराविषयी हरकत असेल, तर ती विवादग्रस्त नोंदवही (गाव नमुना ६-अ) मध्ये नोंदवून संबंधिताला माहिती दिली पाहिजे.
- गाव नमुना ६ मधील कोणतीही नोंद सक्षम अधिकाऱ्याने प्रमाणित केल्याशिवाय हक्क नोंदणी अभिलेखात घेतली जाऊ शकत नाही.
- जर हक्काची माहिती तलाठी यांना तीन महिन्यात कळवली नाही, तर संबंधित व्यक्तीवर दंड लावला जाऊ शकतो (कलम १५० (२) नुसार).
- कोणताही हक्क, मालकी हक्क किंवा कुळ हक्कांमध्ये बदल करण्यासाठी संबंधित व्यक्तीस पूर्ण सुनावणीची संधी दिल्याखेरीज बदल केला जाऊ शकत नाही.
गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) मध्ये मालकी हक्क बदलताना तलाठी यांनी खालील गोष्टींची खात्री करणे बंधनकारक आहे: - व्यवहार नोंदणीकृत दस्ताऐवजाशिवाय झालेला आहे का? (होय/नाही)
- नोंदणीसाठी दिलेली कागदपत्र योग्य आणि प्रमाणित आहेत का? (होय/नाही)
- तुकडेजोड – तुकडेबंदी कायद्याचे उल्लंघन करून व्यवहार झाला आहे का? (होय/नाही)
- परवानगीशिवाय बिगर शेतकऱ्याने जमीन खरेदी केलेली आहे का? (होय/नाही)
- कुळकायदा कलम ४३ चे उल्लंघन करून व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- कमाल जमीन धारणा कायद्याचे उल्लंघन करून व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- भूसंपादन कायद्याचे उल्लंघन करून व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- इतर निरस कायद्यांच्या विरोधात व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- बँक किंवा सोसायटीच्या बोजा असताना ना हरकत दाखल्याशिवाय व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- जमिनीचा धारणा प्रकार सक्षम अधिकाऱ्याच्या परवानगी विना व्यवहाराला मान्यता देतो का? (होय/नाही)
- विविध कायद्यांच्या तरतुदींविरुद्ध व्यवहार झालेला आहे का? (होय/नाही)
- जमिनीचे क्षेत्र व तपशील योग्य त्या रित्या जुळतात का? (होय/नाही)
Gav Namuna 6:गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) –
जर वरिष्ठ अधिकारी किंवा न्यायालयाच्या आदेशावरून नोंदणी करायची असेल, तर त्या आदेशाचा नीट अर्थ समजून घ्यावा. शक्य असल्यास, वरिष्ठ किंवा जाणकार व्यक्तीचा सल्ला नेहमी घ्यावा.
गाव नमुना ६ मध्ये नोंद केल्यानंतर ती प्रमाणित होण्याआधी तलाठ्यांनी खालील गोष्टी तपासून खात्री करून घ्यावी:
- सर्व संबंधित व्यक्तींना नमुना क्र. ९ नुसार नोटीस पाठवलेली आहे का? (होय/नाही)
- नोंदीबाबत कोणतीही हरकत कोणाची आहे का? (होय/नाही)
- नोंद केल्यानंतर कायद्यानुसार ठरलेला कालावधी पूर्ण झालेला आहे का? (होय/नाही)

गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi):-
गाव नमुना सहामधील नोंद प्रमाणित झाल्यानंतरची कार्यवाही:
महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, १९६६ च्या कलम १५०(६) नुसार, गाव नमुना सहातील नोंदींची तपासणी, योग्य ती दुरुस्ती आणि प्रमाणिकरणाचे अधिकार महसूल अधिकारी किंवा भूमापन अधिकारी (अव्वल कारकून किंवा त्याहून उच्च दर्जाचे) यांना असतात. यासाठी मंडल अधिकारी सर्व कायदेशीर बाबींची तपासणी करूनच नोंदी प्रमाणित करतात.
मंडल अधिकारी यांनी नोंद प्रमाणित केल्यानंतर तलाठी यांनी पुढील ही सर्व कार्यवाही करावी:
- गाव नमुना ७/१२, गाव नमुना ८-अ (खातेदारांची नोंदवही) आणि इतर संबंधित गाव नमुन्यांवर प्रमाणित नोंदीनुसार बदल केला जावा.
- अशा बदलांच्या नोंदी करताना गाव नमुना सहाचा अनुक्रमांक हा वर्तुळात लिहावा.
- नोंदीशी संबंधित सर्व व्यक्तींना प्रमाणित नोंदीबाबत कळवावे.[गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi)]
गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi)-या प्रक्रियेनुसार खातेदारांच्या हक्कांची अचूक नोंद होते आणि सर्व संबंधितांना योग्य ती माहिती मिळते.
विवादग्रस्त नोंदीबाबतची कार्यवाही:
गाव नमुना सहामध्ये (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi) नोंद झाल्यानंतर, तलाठी संबंधित सर्व लोकांना नमुना नं ९ मधील नोटीस देतात. ही नोटीस मिळाल्यानंतर, जर कोणी त्या नोंदीबाबत तक्रार दाखल करत असेल, तर पुढील कार्यवाही केली जाते:
- तक्रार स्वीकारणे: तलाठी यांनी तक्रार लेखी स्वरूपात स्वीकारणे क्रमप्राप्त आहे.
- तक्रार नोंदवहीत नोंद: मिळालेली तक्रार गाव नमुना सहा-अ (विवादग्रस्त प्रकरणांची नोंदवही) यामध्ये नोंदवावी.
- पोहोच देणे: तक्रार करणाऱ्या व्यक्तीला नमुना १० मध्ये पोहोच दिली जावी, म्हणजे तक्रार नोंदवलेली आहे याची रिसीट त्याला मिळेल याची खात्री करावी.
- मंडल अधिकाऱ्यांकडे पाठवणे: तक्रारीची सर्व कागदपत्रे तातडीने मंडल अधिकाऱ्यांकडे सुपूर्त करावीत, जेणेकरून ते तक्रारीची योग्य ती चौकशी करून निर्णय घेऊ शकतील.
ही प्रक्रिया सर्व तक्रारी योग्य प्रकारे नोंदवून, कायदेशीर मार्गाने सोडविण्यासाठी वापरली जाते.[गाव नमुना सहामध्ये नोंद कशी करावी? (Gav Namuna 6 – Ferfar Nondvahi)]
faq
1. Gav Namuna 6:गाव नमुना ६ (फेरफार नोंदवही) या योजनेचा ऑनलाइन अर्ज करायचा असल्यास अधिकृत संकेतस्थळ कोणते?
उत्तर- https://rfd.maharashtra.gov.in/
हे देखील वाचा :-
योजना प्रत्येक ज्येष्ठ नागरिकाला आपल्या उतरत्या वयात जीवन सुकर व्हाव म्हणून महाराष्ट्र सरकारने आणली आहे मुख्यमंत्री वयोश्री योजना. {Mukhyamantri Vayoshri Yojna}
शेतकऱ्यानच्या फायद्या साठी वाचा. किसान सन्मान निधी योजना | {Kisan Sanman Nidhi Yojna}
आपल्या लाडक्या लेकीच्या उज्वल भविष्यासाठी जाणून घ्या सुकन्या समृद्धी योजना। {Sukanya Samrudhi Yojna}
जर तुम्ही बेरोजगार असाल तर तुम्ही बेरोजगार भत्ता योजनेचा लाभ घेऊ शकता. अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी बेरोजगार भत्ता अर्ज कसा करावा हे वाचा.{Berojgar Bhatta yojna arj ksa karava}
महिलांना व्यवसाय स्थापन करण्यासाठी प्रोत्साहन पर योजना म्हणजेच महिला समृद्धी कर्ज योजना, अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा. {Pm pik vima yojna 2024}
आपल्याला आपल्या हक्काचे घर मिळणार रमाई आवास घरकुल योजना अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा. {Ramai Awas Gharkul Yojna}
मुलीच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी शासन घेऊन आले आहे लेक लाडकी योजना. {LEK LADKI YOJNA}
गर्भवती महिलांना पोषक आहार मिळावा यासाठी सरकार देते रोख रक्कम त्याकरिता वाचा व अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा जननी सुरक्षा योजना.
व्यवसाय सुरु करण्यासाठी सरकार देत आहे बिनव्याजी कर्ज वाचा व अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी या योजनेवर क्लिक करा अण्णासाहेब पाटील कर्ज योजना.